Kanser Hastalarına Egzersiz Önerileri
Radyasyon onkolojisi uzmanı Dr.öğr.üyesi Ayşe Okumuş Egzersiz ve kanserden korunma arasında ilişkiye yönelik önerilerde bulundu. Egzersizin en önemli mekanizmalarından biri kilo kontrolü ve özellikle karın bölgesindeki yağlanmayı azaltmaktır. Yağ dokusu östrojen ve testosteronun başlıca kaynağıdır.
Bu hormonlardaki artış rahim, meme ve prostat kanserleri için risk faktörüdür. Sporun en önemli etkisi meme ve kolorektal kanserler üzerindedir. Kanser tanısı sonrası verilen egzersiz reçetesinin cerrahi sonuçları geliştirmede, hissedilen yakınmaları azaltmada, radyoterapi ve kemoterapiye bağlı yan etkilerle baş etmede, fiziksel işlevi sürdürme veya arttırmada, psikolojik sağlığı geliştirmede, yağ alımını ve kas-kemik kaybını azaltmada ve yaşam süresini uzatmada olası yararları çoktur. Bu nedenle, düzenli egzersiz yapılması tüm popülasyonda olduğu gibi, özellikle kanser açısından yüksek riskteki kişilere önerilmelidir.
Egzersiz barsak hareketlerini arttırarak gastrointestinal geçiş zamanını ve barsak mukozasının potansiyel kansere sebep olan maddelerle temas süresini kısaltabilir, kolon hücre çoğalmasını baskılayan bazı önemli bileşenlerin etkisini arttırken hücre çoğalmasını uyaran zararlı bileşenlerin etkisini azaltır.Böylece kolon kanseri riskinin azalmasını sağlayabilir.
Kanser tedavisi sırasında kullanılan kemoterapi ajanlarına ve radyoterapiye bağlı olarak yorgunluk, kilo kaybı, kemik ve kas kitlesinde azalma, kaydiyovasküler ve kardiyopülmoner sistemlerde fonksiyon kaybı, kansızlık,ağrı, ishal, uyuşma, bulantı, kusma, lenf ödemi, enfeksiyon riskinde artış, halsizlik gibi yan etkiler ortaya çıkmaktadır. Bu yan etkilere bağlı olarak hastaların yaşam kalitesi de düşmektedir.Yaşam kalitesini yükseltek amacı ile kanser tanılı hastalarımıza öneri olarak;
• Hareketsizlikten kaçınılmalıdır. Az aktivite yapmak bile hiçbir şey yapmamaktan daha iyidir. Herhangi bir düzeydeki aktivite sağlığı geliştirmeye yardımcı olabilir.
• Düzenli fiziksel aktivite yapılması;
• Haftada en az 150 dk süre ile orta şiddetteki aktivite veya 75 dk yüksek şiddetteki aktivite yapılması
• Egzersiz düşük tempo ve şiddette başlamalı ve kademeli arttırılmalıdır.
• Egzersiz tipi, şiddeti ve sıklığı kanserin tipine ve derecesine ve hastanın durumuna göre düzenlenmelidir.
• Ateş 38ºC’nin üstünde olduğunda egzersizden kaçınılmalıdır.
• Egzersiz sırasında başlayan bulantı ve kusma, alışılmadık yorgunluk veya kas zayıflığı, dezoriyantasyon, bulanık görme, baygınlık, solukluk, gece ağrısı veya yaralanma ile ilişkisi olmayan ağrı gibi bulgular olduğunda egzersizden kaçınılmalıdır.
