Avrupa'da Osmanlı modası böyle başladı
İstanbul Büyükşehir Belediyesi Kültür AŞ, "Kralın Doğudaki Ressamı" unvanıyla tanınan Jean-Baptiste Van Mour'un Osmanlı Kıyafet Albümü'nü, "Lale Devri Ressamı Van Mour'un Çizimleriyle Osmanlı Kıyafet Albümü" adıyla orijinal boyutlarında ve 3 dilde ilk kez tıpkı basımını gerçekleştirdi.
Kültür AŞ'den yapılan açıklamada, ilk basımı 1714'te Paris'te yapılan eserin, Avrupa'da uzun yıllar etkisi altına alan Türk modası akımına öncülük etmesi ve Osmanlı yaşamını tüm canlılığı ile gözler önüne sermesi açısından büyük önem taşıdığı belirtildi.
Batılıların Doğu'yu anlama kaygısıyla hazırlanan bu eserdeki 102 çizime, dönemin Fransa'nın İstanbul Büyükelçisi M. de Ferriol'un detaylı anlatımının eşlik ettiği kaydedilen açıklamada, bu yönüyle kitabın dönemi için bir istihbarat raporu niteliği de taşıdığı aktarıldı.
Proje koordinatörlüğünü Yrd. Doç. Dr. Ömer Osmanoğlu'nun üstlendiği kitabın, tarihçi Sinan Ceco tarafından notlandırıldığı belirtilen açıklamada, şu bilgilere yer verildi:
"Fransız Büyükelçisi M. de Ferriol'le 1699'da İstanbul'a gelen ve ölümüne kadar 37 yıl İstanbul'da kalan ressam Van Mour, Sultan II. Ahmed'in saltanatına, Damat İbrahim Paşa'nın sadrazamlığına, Lale Devri'ne ve Patrona Halil İsyanı'na tanıklık etti.
Van Mour, Büyükelçi Ferriol'un emriyle padişah başta olmak üzere yöneticileri, saray görevlilerini, din adamlarını, dervişleri, esnafı, etnik grupları, toplumsal olayları resmetti ve bu özelliği ile tarihe geçti. 12 yıllık görevinin ardından 1711'de ülkesine dönen büyükelçi M. De Ferriol, Van Mour'un resimlerini Fransa Kralı XIV. Louis'e sundu.
1714 yılında Van Mour'un çizimlerini içeren 102 resim, büyükelçi Ferriol'un detaylı anlatımıyla 'Çeşitli Şark Milletlerini Temsil Eden Yüz Baskı Resim Üzerine Açıklamalar ile Türk Merasimlerini Temsil Eden Yeni Baskı Resimler ve Açıklaması/Recueil de Cent Estampes Representant du differentes Nations du Levant" adıyla Paris'te yayımlandı."
Açıklamada, yayınlandığı ilk günden itibaren Paris halkından yoğun ilgi gören eserin, renklendirilmiş baskılarda dahil pek çok ülkede sayısız baskısının yapıldığı belirtilerek, İspanya'da "Collection de Trages de Turquia", İngiltere'de ise "Costumes of Turkey" adıyla yayımlandığı kaydedildi.
Bu kıyafet albümüne duyulan ilginin, Avrupa'da çığ gibi büyüyen "Türk Modası" akımını doğurduğu ve Osmanlı kıyafetlerinin Avrupalılar arasında moda olduğu aktarıldı.
İşte o kıyafetlerden örnekler; Evlenmek için kiliseye giden Ermeni kızlar, kendi başlarına gidemeyecek kadar örtülürler. Damat gelip evlilik merasimi için onları alana kadar kilisenin kapısında bekler
